De verwachtingen voor waterstof zijn hooggespannen. Zowel in Nederland als in Europa en op wereldwijde schaal wordt er gekeken naar oplossingen en toekomstige mogelijkheden. Het gebruik van waterstof in de tuinbouw biedt veelbelovende mogelijkheden om de sector te verduurzamen, de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen te verminderen en de uitstoot van broeikasgassen te reduceren.  

Hoe wordt waterstof eigenlijk gemaakt?

Waterstof kan op verschillende manieren worden geproduceerd, maar de twee meest gangbare methoden zijn stoomreforming van aardgas en elektrolyse van water. Stroomreforming van aardgas genereert tijdens de productie CO2 als bijproduct. Dit heeft dus impact op de duurzaamheid. 

De tweede gangbare methode, elektrolyse van water, is afkomstig van hernieuwbare bronnen zoals water. Deze methode maakt gebruik van elektriciteit om water (H2O) op te splitsen in waterstofgas (H2) en zuurstofgas (O2). De productie van waterstof zonder CO2-uitstoot is dus mogelijk. Dit staat bekend als groene waterstof. 

Verduurzaming van de tuinbouwsector

De verduurzaming van de glastuinbouw loopt tegen enkele grenzen op: de capaciteit van geothermie, de netcapaciteit of de beschikbaarheid aan biomassa. Waterstof kan daarentegen zeer effectief en flexibel worden ingezet in de glastuinbouw. De tuinbouwsector kan een rol spelen in de uitrol van waterstof in Nederland en inspelen op de kansen die dat met zich meebrengt. 

Hoe kan waterstof toegepast worden in de tuinbouwsector?

Uit onderzoek van Glastuinbouw Nederland blijkt dat waterstof een aanvulling kan zijn op de bestaande bronnen van duurzame energie voor de glastuinbouw. Waterstof kan op verschillende manieren een belangrijke rol gaan spelen in de glastuinbouwsector.

1. Energieopslag

Waterstof kan worden gebruikt als een efficiënte vorm van energieopslag. In de tuinbouw is er vaak een wisselende vraag naar energie. Dat is afhankelijk van bijvoorbeeld de behoefte aan verwarming of belichting.

Waterstof kan worden geproduceerd uit overtollige elektriciteit tijdens periodes waarin weinig vraag is en kan later worden gebruikt om elektriciteit en warmte te genereren wanneer er wél behoefte is. Dit maakt het mogelijk om hernieuwbare energiebronnen, zoals zon en wind, beter te benutten en een meer stabiele energievoorziening te realiseren.

2. WKK’s op waterstof

Huidige warmte-krachtkoppelingen (WKK’s) op basis van gasmotoren zijn niet zo geschikt voor waterstof. Het is daarom interessanter om te kijken naar WKK’s op 100% waterstof. De eerste motoren komen hiervoor al op de markt. Waterstof kan worden gebruikt als brandstof, waarbij het reageert met zuurstof om elektriciteit en warmte te produceren. Deze elektriciteit kan vervolgens worden gebruikt voor verschillende toepassingen, zoals belichting, ventilatie en irrigatie.

3. Duurzaam transport

Waterstof kan ook een rol spelen in het transport van producten en grondstoffen binnen de tuinbouwsector. Bijvoorbeeld met vrachtwagens die worden aangedreven met waterstof voor het vervoeren van goederen van en naar kassen. Hierdoor wordt het gebruik van fossiele brandstoffen verminderd en de uitstoot van broeikasgassen beperkt.

Welke uitdagingen neemt waterstof met zich mee?

Maar we zijn er nog niet. Er zijn nog uitdagingen op het gebied van productie, distributie, opslag en kosten. Ondanks deze uitdagingen zijn de grootschalige toepassingen van waterstof in Nederland al volop in ontwikkeling. Zo kwam het totaal aantal waterstofprojecten in Nederland medio 2022 uit op 165. Dat is een groei van ruim 25 procent ten opzichte van 2021. Deze ontwikkelingen tonen aan dat (groene) waterstof kan worden gezien als een veelbelovende optie voor de toekomstige verduurzaming van de tuinbouwsector. 

Verduurzamen van de hele keten

Kortom, waterstof kan een interessant perspectief bieden voor de tuinbouwsector. Om dergelijke stappen te zetten op het gebied van duurzaamheid zijn initiatieven zoals Horti Footprint Cirlce interessant om bij aan te sluiten. Horti Footprint Circle heeft als doel om samen richting een klimaatneutrale tuinbouwsector in 2030 toe te werken. De tijd van alleen praten over footprints, CO₂-compensatie en klimaatneutraal produceren is voorbij. Het is tijd dat niet alleen telers in actie komen, maar de hele keten.